پارتى دیموکراتى کوردستان، ئەو هێزەى لە (31ى ئابى 1996) توانى بەهيَنانى هێزەکانى حکومەتى بەعس بۆ ناو هەولێر، نەیارە بیست ساڵیەکەى لەقاڵب بداو، ببێتە هێزى یەکەمى مەیدانى سیاسیی کوردستان، ئەگەرچى لەڕووى سومعەى سیاسیی و ئەخلاقییەوە، پارتى هەمان ڕێچکەى گروپ و هەڵسانەوەو میرنشینە کوردەکانى گرتەبەرو، بەئێستاشەوە باسکردنى وەها مێژووییەک وەک نەنگیەکى گەورەیە، بەڵام لەڕووى سیاسیی و مەنتقى هێزەوە، پارتى توانیتى ببێتە براوەى یەکەم، خۆى بهێڵێتەوە . لەمەش پتر بچێتە ناو هاوکێشەو ئاسایشى ئیقلیمى و نێودەوڵەتییەوە، بەسەرهەڵدانى پرسی نەوت و گاز، هێندەى دیکە پارتى بوو بە خاوەنى قەزیەى ئابوریی و سیاسیی و دیبلۆماسیی و، جارجاریش بەباسکردنى پرسە نەتەوەییەکان خۆى نمایش بکات .
ئەم گەمەیەى، لەباشورى کوردستانە، بەنیسبەت لایەنە سیاسییەکانەوە، یارییەکە بە بێ گۆَڵ، بەبێ هەبونى یاساى فاوڵ و پەنارتى، گۆڵى تیانییە چونکە هەموو لایەنەکان لەیەک قوماشن و بۆیەک ئامانج گەمە ئەکەن، کە کورسی دەسەڵاتە. هەرلایەنەو هەر ڕێگەیەکى پێ ئاساییە، بیگرێتەبەر بۆ ئامانجەکەى، بەسود وەرگرتن لەشێوازى فریودانى خەڵک و بەکارهێنانى هەندێ ئامرازى ترسناک .
ئێستا، (5) مانگى ڕەبەقە، هەڵبژاردن کراوە، پەرلەمانتارەکانى هەموو لایەک مووچەى خۆیان وەرئەگرن و حکومەتیش پێک نەهاتووە، لەم هەڵبژاردنەدا، پارتى بە ڕووکەش بردییەوە (جائیتر تەزویرى کردووە و نەکردووە ئەوەش لەولاوە بێت). بەبەراورد بەهەموو لایەک بردییەوە، ئەگەرنا پارتى ئێستا بەفعلى و بەیاسایی و بەهەڵبژاردنیش نوێنەرى تەنها (36%) ى خەڵکى کوردستانە، گریمان بەکەرکوک و ناوچە دابڕاوەکانیشەوە، کردى بە (40%) . ئەم رٍِێژەیە پێمان ئەڵێت، پارتى لەهەر وڵاتێکى تر بوایە نەک هەر وەزیرى سامانانە سروشتیەکان و سەرۆکى حکومەت و دەزگاى ئاسایش، بەڵکو کرابوو بە موعارەزە لەلایەن بەرامبەکانییەوە . هاوکات ئەم ڕێژەیە دەرى خست کە بەجدیی بزوتنەوەى گۆڕان و یەکگرتوو-کۆمەڵ و یەکێتى، نەیارى پارتى نین و نەبون . ئەگەرنا دەیانتوانى یەکبگرن و پێکەوە حکومەت تەشکیل بکەن . ئەم هێزانە هەریەکەیان بەملیارو بەملیۆن (کەجێگەى باسکردنى نییە) بەرژوەندییان لەگەڵ پارتى هەیە، وە لەڕابردووشدا بەسەر ئاستى كةس و حزبيش وەریانگرتووە . وێڕاى ئەوەى دەگوترێت: پارتى پەلەى نییە، بەبەرنامە کارئەکات و سەرمایەیەکى گەورەی لەناوەوەو دەرەوە هەیەو پەیوەندییەکانى هەمەلایەنن . ئێستا پارتى حاڵى لەیەکێتى خۆشتر نییە، حاڵێکى هەست پێنەکراو. جگە لەوەى باسکرا، ئەم ئاریشانەى خوارەوە زەعیفترى دەکەن :
یەکەم: پارتى لەدوایین، بەیاننامەى مەکتەبى سیاسیاندا، نەیشاردۆتەوە، کە کێشەیەکى قوڵى لەگەڵ پەکەکە هەیە، پەکەکەش یەکێتى نییە، تا پارتى بەکەیفى خۆى کارتەکانى بەسەردا فەرز بکاو دەستى تێوەربدا، بەپەیج و ناوى خوازراوەوە پەلامارى بدات، سیاسەت لاى پەکەکە حەددیە، سازشکردنى تیانییە تا دەگەنە ئەوستراتیژەى مەبەستیانە. ئێستا پارتى گرفتى لەگەڵ کانتۆنەکانى ڕۆژئاواو لقەکانى پەکەکە لەقەندیل و ڕۆژهەڵات و باکوریش هەیە. کە لەئایندەیەکدا یەک قۆناغى تر پرۆسەى ئاشتى (ئیمراڵى-ئەنقەرە) بچێتە پێش، ئیدى پەکەکە دەبێتە موخاتەبى کورد .
دووەم : پارتى بەرپرسیارى یەکەمە، دەستەواژەى " هەرکاتێک پارتى لاوازبوبێت، کورد لاواز بووە" ڕاستە، بەڵام لەحاڵێکدا پارتى لاوازکرێت، وێناکە وا دروست بووە، پارتى هەموو شت ئەکات ئەگەر بزانێت خۆى لاواز بووە، یان نامێنێتەوە . بەجۆرێکى تریش کوردستان زەعیف ئەکات ئەگەر بزانێت خۆى لەگەمەکە نییە .
سێهەم : شەڕى بودجە، بەڵێنى بەرنامەو بانگەشەکانى هەڵبژاردن لەگەڵ ئەم سەرەتایەى دەیبینین، سەدو هەشتا پلە جیاوازە . پارتى دەرگاو پەنجەرەى واڵا نییە تا لەئاستى مەرکەزی قەرار گوێ بۆ هەموو کەس بگرێت .
چوارەم : شەڕى ئێران و مالکى، کەپارتى خۆى یەکلاکردۆتەوە لەگەلًَ عوسمانییە نوێیەکان کار ئەکات . ئینجا دەستشۆردنى پارتى لەسیاسەتى گەردونى ئەمریکا .
پێنجەم : ڕاستە لایەنە سیاسییەکانى بەرامبەر پارتى، لەگەڵ خەڵک و شەقام ڕاست ناکەن، (زمناکۆ: فیشەک بەرسەرى کەوتوە لە17ى شوبات) پارەى دەرزییەکانى نییە، ئەوەى لەدواى چەند ڕۆژێک خۆپیشاندان دوو هاژوهوژى کرد، ئێستا پەرلەمانتارەو مووچەى (5) مانگى بەلاشیشى وەرگرتوە، دواجار پارتى شەڕێکیشى لەگەڵ ئەمانە هەیە، کەلەڕابردودا سیاسەتى : "پەرتکەو زاڵبە" ى بۆ ئیحتیواکردنیان بەکارهێناوە . ئەوسا کڕیونیەتییەوە .
شەشەم: پارتى کۆمەڵێک کەیسى بەسەرەوەیە، ناتوانێت خۆى لێیان ببوێرێت، وەکو پرسی دەستور، بەچى ئەگات ؟. پرسی زیادبونى بێکاریی . . پرسی ئاسایش و هەڕەشەکانى قاعیدە و داعش .
هەموو ئەمانە، نیشانى ئەدەن پارتى ئەم هەموو شەڕەى پێناکرێت، نە بەهێزو نە دیموکراسییەت و کورسی پەرلەمانیشەوە .