ئه‌وه‌ی ئێستاكه له‌سایه‌ی حوكمڕانێتی دادوگه‌شه‌پێدان له توركیادا ده‌گوزه‌رێت له‌رووی پێشكه‌وتنه جیاوازه‌كاندا له‌سه‌ر ئاستی ناوخۆو جیهانیدا وایكردووه چیرۆكی پێشكه‌وتنه‌كانی توركیا سه‌رنجی وڵاتانی جیهان بۆ لای خۆی كێش بكات و به‌جۆرێك له‌جۆره‌كانیش كاریگه‌ری به‌سه‌ر هه‌ندێك حیزب و رێكخراوی سیاسی ناوچه‌كه هه‌بێت كه له‌به‌رچاوی خه‌ڵكیدا خۆیان وهك كۆپیه‌كی دادوگه‌شه‌پێدانی توركیا نیشان ده‌ده‌ن تا له‌م رێگه‌یه‌وه كێرڤی جه‌ماوه‌رییان زیاد بكه‌ن، ئه‌مه‌ش هاوكاته له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی هیچ یه‌كێك له‌و حیزبانه كۆپیه‌كی راسته‌قینه‌ی دادوگه‌شه‌پێدان نین له‌ئه‌فكارو تێڕوانینیان بۆ حوكمڕانێتی كۆمه‌ڵگه له‌ڕووی ئازادی و دیموكراسی و مافی مرۆڤه‌وه.
له‌باشووری كوردستانیشدا، هێزگه‌لێكی ئیسلامی سیاسی هه‌ن، به‌تایبه‌تیتر یه‌كگرتووی ئیسلامی ده‌یه‌وێت چیرۆكی پێشكه‌وتنه‌كانی دادوگه‌شه‌پێدان وهك كارتی سیاسی به‌كاربهێنێت تا به‌هاونیشتمانیانی باشوور بڵێت یه‌كگرتووی ئیسلامیش ده‌توانێت كۆمه‌ڵگه‌یه‌كی پێشكه‌وتووتان بۆ بونیاد ده‌نێت ئه‌گه‌ر بگاته ده‌سه‌ڵات، به‌ڵام پرسیاری جیدی ئه‌وه‌یه ئایا یه‌كگرتووی ئیسلامی هاوشێوه‌ی دادوگه‌شه‌پێدانه؟
یه‌كگرتوو كۆپییه ساخته‌كه‌ی دادوگه‌شه‌پێدان
ئه‌و هه‌لومه‌رجه دیموكراسی و پێشكه‌وتووه‌ی هه‌نووكه له توركیادا له‌ئارادایه له‌بنه‌ڕه‌تدا خودی حیزبه‌كه‌ی ئه‌ردۆگان واته پارتی دادوگه‌شه‌پێدان دروستكه‌ری نییه، به‌ڵكو ئه‌و حیزبه درێژه‌پێده‌رێتی و هاتۆته سه‌ر خه‌رمانی دیموكراسی و سێكۆلاریزمه‌وه، به‌ڵام به‌جۆرێك گۆڕانكارییه‌وه له تێڕوانین و سیاسه‌تی توركیادا بۆ جیهان و ناوخۆی وڵات له‌مه‌ڕ بایه‌خدانی زیاتری بواری بازرگانی و ئابووری و سیاسه‌تی نێوده‌وڵه‌تی و هه‌روه‌ها باشتركردنی ڕه‌وشی ژیانی خه‌ڵكی توركیاو پرسی ئاشتی ناوخۆیی ئه‌مه‌ش یه‌كێكی تره له خاڵه به‌هێزه‌كانی پارتی دادوگه‌شه‌پێدان كه هه‌وڵیداوه ئیشی له‌سه‌ر بكات، سه‌رباری به‌ربه‌سته‌كانی به‌رده‌م پرۆسه‌ی ئاشتی له توركیادا هه‌ندێك ئاماژه‌ی پۆزه‌تیڤ هه‌ن به نیسبه‌ت كورده‌وه كه چاوه‌ڕێی كه‌شێكی ئاشتیخوازانه له توركیادا ده‌كرێت، چونكه توركیا له‌ئێستاكه‌دا گه‌یشتۆته ئه‌و قه‌ناعه‌ته‌ی به‌بێ چاره‌سه‌ركردنی كێشه‌ی كورد ناتوانێت له‌سه‌ر ئاستی جیهان و به‌تایبه‌تی له شه‌قامی ئه‌وروپیدا ده‌م و چاوێكی خۆشه‌ویستی هه‌بێت، ئه‌وروپییه‌كانیش رێگه ناده‌ن وڵاتێكی دراوسێیان ببێته ئه‌ندام له یه‌كێتییه‌كه‌یان ئه‌گه‌ر ده‌ستی هه‌بێت له چه‌وساندنه‌وه‌ی هاوڵاتیانی خۆی له‌سه‌ر بنه‌مای نه‌ته‌وه‌یی و ئایینی، به‌هۆی ئه‌وه‌ی وڵاتانی ئه‌وروپی هه‌نووكه له‌دۆخی به‌جێهێشتنی ده‌وڵه‌تی نه‌ته‌وه‌ییدان و پرسی مرۆڤبوون و خۆشبه‌ختكردنی هاونیشتمانیان جێگه‌ی هه‌موو شتێكی تری گرتۆته‌وه.
به‌ڵام ئایا یه‌كگرتووی ئیسلامی كوردستان خاوه‌نی هه‌مان تێڕوانینی سیاسی و مه‌ده‌نی پارتی دادوگه‌شه‌پێدانه بۆ حوكمڕانێتی؟ هه‌ڵبه‌ت جیاوازی ئه‌و دوو حیزبه له‌جه‌وهه‌ردا وهك ره‌نگی ماست و قیڕوایه‌و به‌هیچ شێوه‌یه‌كیش به‌یه‌ك نه‌گه‌نه‌وه، دادوگه‌شه‌پێدان هه‌نگاوێكی ئه‌وتۆی نه‌هاویشتووه ببێته هۆی به‌رته‌سك كردنه‌وه‌ی ئازادییه كه‌سییه‌كانی هاوڵاتیانی توركیاو له‌به‌رانبه‌ردا ویستووێتی خوێندنه‌وه‌یه‌كی جیاوازی دوور له‌ئه‌فكاری فێنده‌مێنتالی ئیسلامییانه‌ی بۆ جیهان هه‌بێت و له‌گه‌ڵ گۆڕانكاری و پێشهاته سیاسی و كۆمه‌ڵایه‌تییه‌كاندا خۆی بگونجێنێت، یا هیچ نه‌بێت دژیان نه‌وه‌ستێته‌وه، به‌ڵام یه‌كگرتووی ئیسلامی به‌كرده‌وه له‌ژێر په‌رده‌ی میانڕه‌وی و ئیسلاحدا دۆخێكی خراپی له‌رووی به‌رته‌سك كردنه‌وه‌ی ئازادییه كه‌سییه‌كان دروست كردووه به‌بڵاوكردنه‌وه‌ی كولتووری دواكه‌وتووانه‌ی فێنده‌مێنتالی ئیسلامییانه له‌سێبه‌ری میانڕه‌ویه‌كه‌یدا به سوود وه‌رگرتن له ساده‌یی خه‌ڵكه گشتییه‌كه له‌رێگه‌ی مه‌لا و مزگه‌وت و كه‌ناڵ و نێت و رادیۆ و باره‌گه حیزبییه‌كانییه‌وه، واته یه‌كگرتوو به شێوه‌یه‌كی نهێنی و ئاشكرا هانی خه‌ڵك ده‌دات دژایه‌تی هه‌رچی پێشكه‌وتنێكی كولتووری و كرانه‌وه‌یه‌كی كۆمه‌ڵایه‌تییانه بكه‌ن، ئه‌مه‌ش به‌ڵگه‌یه‌كی زیندووه ئه‌و هێزه ناتوانێت كۆپی پارتی دادوگه‌شه‌پێدان بێت، به‌ڵكو ترسی ئه‌و هێزه له كرانه‌وه‌ی كۆمه‌ڵگه‌دا چڕبۆته‌وه له‌وه‌ی به‌هه‌ر هوشیاربوونه‌وه‌یه‌ك ئیدی كێرڤی جه‌ماوه‌رییان بۆ ئاستێكی نزم داده‌به‌زێت و خه‌ڵك نایانه‌وێت له‌ناو وه‌همی خه‌لافه‌تدا بژیه‌ت ئه‌گه‌ر به‌راستی بگه‌یه‌نرێنه ئه‌و قه‌ناعه‌ته‌ی ئیسلامییه‌كان ده‌یانه‌وێت خه‌ڵك و ئایین وهك كه‌ره‌سته‌یه‌ك به‌كاربهێنن بۆ به‌رژه‌وه‌ندی حیزبی خۆیان، ئه‌گینا له كرۆكدا مه‌به‌ستیان دڵسۆزی نییه بۆ ئیسلام، ئه‌مه‌ش له‌كاتێكدایه ناكرێت خه‌ڵكانێك له كۆمه‌ڵگه‌یه‌كی زۆرینه موسڵماندا موزایه‌ده‌ی دینداری به‌سه‌ر خه‌ڵكانی تره‌وه بكات كه ئیسلامییه‌كانی جیهان و باشووری كوردستان ئه‌مه‌یان كردۆته سیاسه‌تی ده‌نگ كۆكردنه‌وه له كاتی هه‌ڵبژاردنه‌كان و وه‌ستانه‌وه دژی یاساكانی ده‌وڵه‌ت له‌كاتی ته‌نگه‌ژه ئه‌منیه‌كانداو به‌رده‌وام له بۆسه‌دان بۆ دروست كردنی فه‌وزای كۆمه‌ڵایه‌تی به جولاندنی هه‌ستی دینی خه‌ڵك، وهك ئه‌وه‌ی له‌به‌رانبه‌ر گۆڤاری وێران و گۆڤاری چرپه و مه‌ساجخانه‌كان و نووسینی چه‌ند نووسه‌رێكدا كردیان، ئه‌مانه ته‌واو له‌گه‌ڵ بنه‌مای ئازادی و كۆمه‌ڵگه‌ی دیموكراسیدا دژ بوون.
یه‌كگرتوو پێشلكاری ئازادییه كه‌سییه‌كان
ئازادییه كه‌سییه‌كان به یه‌كێك له‌و گرنگترین كایانه داده‌نرێت كه راسته‌وخۆ شكۆی ئینسانی پێوه‌به‌نده، واته ده‌بێت ئینسان ئازادبێت له‌وه‌ی قه‌ناعه‌تی به هه‌ر ئایینێك و ئاینزایه‌ك هه‌بێت و چۆن موماره‌سه‌ی ئازادی و حه‌زه‌كانی خۆی ده‌كات به‌ومه‌رجه‌ی ده‌ستدرێژی نه‌كاته سه‌ر ئازادی ئه‌وانی تره‌وه، به‌ڵام ئایا دروست كردنی ئه‌و دۆخه مه‌ترسیداره‌ی یه‌كگرتووی ئیسلامی له ده‌ڤه‌ری بادینان دژی مه‌سیحی و دووكانه‌كانی مه‌شروب فرۆشی و مه‌ساج خانه‌كانی هه‌رێمی كوردستان هێنایه‌كایه‌وه له سووتاندنی دووكانه‌كان و هاندانی خه‌ڵكی موسڵمان دژ به مه‌سیحییه‌كان و تێكدانی مه‌ساج خانه‌كان ناچێته بواری شكاندنی شكۆ و پێشلێكردنی ئازادی ئینسانه‌وه، ئه‌وه‌ی یه‌كگرتوو له بادینان كردی، هه‌وڵێكی پراكتیكی و ئاشكرا بوو بۆ تێكدانی هه‌لومه‌رجی پێكه‌وه‌ژیانی ئاشتیانه‌ی مه‌سیحی و موسڵمانه‌كان له‌و ناوچه‌یه‌داو ئه‌مه‌ش ده‌لایه‌تێكی گه‌وره‌یه له‌وه‌ی ئه‌و هێزه له جه‌وهه‌ردا هه‌ڵگری شوناسی دواكه‌وتووانه‌ی فێنده‌مێنتالی ئایینیانه‌یه‌و ده‌یه‌وێت له‌رێگه‌ی سته‌مكاری ئایینییه‌وه خۆی بسه‌پینێت به‌سه‌ر ئه‌وانی تردا، وهك چۆن ده‌وڵه‌تی خه‌لافه‌ت و دواتریش عوسمانییه‌كان به‌تایبه‌ت له‌سه‌رده‌می ده‌یه‌مین سوڵتانی عوسمانییه‌كان (سوڵتان سوڵمان قانوونی) دژ به‌خه‌ڵكی مه‌سیحی كرا له هێرشكردنه سه‌ریان و تاڵانكردن و به كۆیله‌كردنی مه‌سیحیه‌كانی ئه‌وروپا كه ئه‌مه‌ش له‌دوای خۆیدا سته‌مكاری هێنایه‌كایه‌وه له‌به‌رانبه‌ر شكۆی ئینسانه‌كاندا.هه‌روه‌ها ئاشكرایه كه یه‌كگرتووی ئیسلامی ده‌ستێكی باڵای هه‌یه له‌دیارده‌ی هێرشكردنه سه‌ر رۆشنبیران و هونه‌رمه‌ندان به جولاندنی هه‌ست و سۆزی ئایینی خه‌ڵك و ده‌ركردنی به‌یاننامه دژی هه‌ر هه‌ولێكی فه‌رهه‌نگی كه له‌گه‌ڵ ئه‌فكاری ئیسلامی سیاسی نه‌یه‌ته‌وه، ئه‌مه‌ش هاوكاته له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی یه‌كگرتووه‌كان به‌رده‌وام خۆیان به میانڕه‌و نیشان ده‌ده‌ن، به‌ڵام له‌جه‌وهه‌ردا مه‌ترسیدارترین حیزبن له به‌رته‌سك كردنه‌وه‌ی ئازادییه‌كانی خه‌ڵك و رۆشنبیری له كۆمه‌ڵگه‌دا، ئاخر ئه‌و حیزبه به‌رده‌وام له‌رێگه‌ی میدیاو كاره‌كته‌ره ئایینی و میدیاییه‌كانییه‌وه هێرش ده‌كاته سه‌ر ئه‌و نووسه‌رانه‌ی دژی سیاسه‌ت و ئه‌فكاری ئیسلامی ده‌نووسن و رووی راسته‌قینه‌یان بۆ كۆمه‌ڵگه ئاشكرا ده‌كه‌ن، چونكه ئاشكرا كردن و ده‌رخستنی شوناسی راسته‌قینه‌ی یه‌كگرتووو باقی رێكخراوه ئیسلامییه‌كانی تر، وا ده‌كات خه‌ڵكی چیتر به‌چه‌واشه‌كارییه‌كانیان فریونه‌خۆن و لێیان دووربكه‌ونه‌وه، به‌ڵام ئه‌م دۆخه له توركیادا نییه‌و ئازادییه كه‌سییه‌كان تا ئاستێكی باش پارێزراون، بۆیه پێویسته هه‌ڵوه‌سته‌یه‌ك بكه‌ین و بپرسین، هێزێكی وهك یه‌كگرتووی ئیسلامی جارێ له ده‌سه‌ڵاتدا نییه به‌م شێوه‌یه بۆته مه‌ترسی بۆ سه‌ر ئازادی و ژیانی ئاسایی كۆمه‌ڵگه، جا ئه‌گه‌ر بگاته ده‌سه‌ڵات ده‌بێت چی بكات!
ئایین و دیموكراسی له چنگی یه‌كگرتوودا
له‌ئێستاكه‌دا به‌شێكی زۆر له رێكخراوه ئیسلامییه‌كان كه‌وا له چوارچێوه‌ی یاساكانی ده‌وڵه‌تاندا چالاكی ئه‌نجام ده‌ده‌ن، دروشمی دیموكراسی به‌رز ده‌كه‌نه‌وه‌و له‌لایه‌كی تریشه‌وه ئایین وهك كه‌ره‌سته‌كی خاو بۆ به‌رژه‌وه‌ندی سیاسی به‌كاردێنن تا ئه‌و كاته‌ی ده‌گه‌نه ده‌سه‌ڵات، وهك ئه‌وه‌ی ئیخوانه‌كان له میسردا كردیان، سه‌ره‌تا له رێگه‌ی بانگه‌شه‌ی دیموكراسییه‌وه گه‌یشتنه ده‌سه‌ڵات و ئیدی به‌خێرایی هه‌وڵی گۆڕینی تێڕوانین و هه‌ڵسوكه‌وتی میسرییه‌كاندا به‌ئاراسته‌ی گه‌ڕانه‌وه بۆ ناو دۆخی ده‌وڵه‌تی دواكه‌وتووی خه‌لافه‌تی ئیسلامیدا له‌زیندووكردنه‌وه‌ی كولتوورو دروست كردنی دۆخی دیكتاتۆری و به‌رته‌سك كردنه‌وه‌ی تێڕوانینی ئازادانه‌و فه‌رهه‌نگی، ئه‌مه‌ش هاوكات بوو له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی میسرییه‌كان سه‌رباری برسێتی و دیكتاتۆرێتی موباره‌ك، به‌ڵام خاوه‌نی هه‌ندێ بنه‌مای ئازادی بوون و میسرییه‌كانی پێوه جیاده‌كرایه‌وه له‌گه‌ڵ وڵاته عه‌ره‌بییه‌كانی تردا، به‌ڵام ئیخوانه‌كان ویستیان به چه‌ند مانگێك له‌رێگه‌ی ده‌ركردنی یاساو گۆڕانكاری له دامه‌زراوه‌كاندا به‌به‌رژه‌وه‌ندی ئه‌فكاری ئیخوانیانه ئه‌و ئازادییانه به كۆتا بێنێت، ئه‌مه‌ش بۆ ئیخوانه‌كان نه‌چۆیه سه‌رو ناڕه‌زایی خه‌ڵك وای كرد مورسی له ده‌سه‌ڵات سڕ بكرێت و دۆخی هه‌نووكه‌ی میسریش له سایه‌ی ئیسلامی سیاسیدا مه‌ترسیدارترین دۆخێكه له ناوچه‌كه‌دا.
دیموكراسی كولتووره نه‌ك بانگه‌شه
یه‌كگرتووی ئیسلامی كوردستان بۆ هه‌مان مه‌رامی سیاسی ئیخوانه‌كان بانگه‌شه‌ی دیموكراسیخوازانه ده‌كات و له‌ولاتریشه‌وه ئایین به‌كاردێنێت تا به‌هۆیه‌وه بگاته ده‌سه‌ڵات، ئاخر به‌ته‌نیا قسه‌كردنیش له‌سه‌ر دیموكراسی به‌بێ كرده‌وه‌ی دیموكراسیانه گومانی جدیی ده‌خاته سه‌ر یه‌كگرتووه‌وه كه كرده‌وه‌كانیان له‌سه‌ر شانۆی سیاسیدا له‌گه‌ڵ كولتوور و بنه‌ماكانی دیموكراسیدا یه‌ك ناگرێته‌وه، ئه‌م حیزبه له‌لایه‌ك باسی میانڕه‌وی و دیموكراسی ده‌كات و له‌لایه‌كی تریشه‌وه حیجاب و سه‌رپۆش و كولتووری بێگانه‌و دیینی به‌سه‌ر خه‌ڵكدا ده‌سه‌پێنێت و هه‌وڵی به‌رته‌سك كردنه‌وه‌ی ئازادییه میدیایی و كه‌سییه‌كان ده‌دات به‌ناوی رێزگرتن له پیرۆزییه ئایینییه‌كانه‌وه، به‌م كارانه‌یش ده‌یه‌وێت به خه‌ڵكی موسڵمان بڵێت یه‌كگرتوو پارێزه‌ری ئیسلامه، له‌كاتێكدا ئیسلام دیینه، دینیش پارێزه‌ری ناوێت و ده‌بێت ئاره‌زوومه‌ندانه بێت كه كێ پێوه‌ی پابه‌ند ده‌بێت یان نا، ئه‌مه‌یه جه‌وهه‌ری ئازادی تاك بۆ مرۆڤ و به‌دیوه‌كه‌ی تریشه‌وه بانگه‌شه‌ی دیموكراسیانه ده‌كات، ئه‌مه له دووفاقی سیاسی به‌ولاوه هیچی تر نییه، زیاتر له كۆمیدیا ده‌چێت وهك له بنه‌ماو قه‌ناعه‌تی ئه‌و هێزه به خودی چه‌مكه‌كه، ئاخر هێزێك بیه‌وێت ده‌وڵه‌ت له‌سه‌ر بنه‌مای ئایینی چ مه‌سیحی چ ئیسلامی بێت بنیادبنێت، ناچێته خانه‌ی رێزگرتن له بنه‌ماكانی دیموكراسییه‌وه، دیین كۆمه‌ڵێك یاسای سابتی ئاسمانییه‌و دیموكراسیش كۆمه‌ڵێك بنه‌مایه بۆ رێكخستنی ژیانی ئینسانه‌كان به‌كۆمه‌ڵێك گۆڕانكاری به‌رده‌وامه‌وه كه له كۆمه‌ڵگه‌دا دێته كایه‌وه، به‌ڵام ئایین نه‌گۆڕه‌و ده‌بێت وهك كه هه‌یه بمێنێته‌وه، له‌به‌رانبه‌ریدا دیموكراسی هه‌میشه له گۆڕانكاریدایه به‌هۆی گۆڕانی تێڕوانینی كۆمه‌ڵایه‌تی و سیاسی و مه‌ده‌نی خه‌ڵك له چوارچێوه‌ی ده‌وڵه‌تدا، ئیدی كه‌ی یه‌كگرتوو ئه‌و هێزه‌یه بتوانێت دیموكراسی و ئایین به یه‌كه‌وه بگونجێنێت، ئه‌م حیزبه نه‌ك ناتوانێت ئه‌مه بكات، به‌ڵكو رۆڵی سه‌ره‌كیشی دیوه له خوڵقاندنی دۆخێكی مه‌ترسیدار له نانه‌وه‌ی دووبه‌ره‌كی له‌ناو پێكهاته ئایینی و ئاینزاكانداو تا نووكه‌ش له زاكیره‌ی تاكی یه‌كگرتووه‌وه شیعه وهك موسڵمان سه‌یر ناكرێن و به‌رده‌وام دژایه‌تیان ده‌كرێت، ئه‌مه هه‌ڵگری چ جه‌هلێكه هێزێكی سیاسی بانگه‌شی دیموكراسی بكات و له‌ولاشه‌وه ده‌ستی هه‌بێت له دروست كردنی پشێوی له ناو پێكهاته ئایینییه‌كان و ئاینزاكانداو له بیركردنه‌وه‌ی ستراتیژی ئه‌و هێزه‌دا ئه‌وه‌ی بوونی نه‌بێت مه‌سه‌له‌ی رێزگرتنه له بۆچوونه جیاوازه‌كان و ته‌نیا مه‌گه‌ر بۆ مه‌رامی سیاسی ئه‌و دروشمانه به‌رز بكه‌نه‌وه، كه‌واته كولتووری دیموكراسی له ئه‌جێندای فێنده‌مێنتالیزمی یه‌كگرتوودا جێگه‌ی نابێته‌وه‌و ئه‌و هێزه‌ش ناكرێت ئومێدی گه‌وره‌ی له‌سه‌ر بنیادبنرێت تا كۆمه‌ڵگه به كه‌ناری ئارامی بگه‌یه‌نێت.
ئایا ئیسلام پێویستی به حیزب هه‌یه
ئایین یاخۆ عه‌قیده، بیروباوه‌ڕێكی رۆحی به‌شێكی زۆری ئینسانه‌كانه و راسته‌وخۆ پێوه‌ندی به‌باوه‌ڕی ئینسان خۆیه‌وه هه‌یه وهك تاك و ناكرێت خه‌ڵكانی تر به‌ناوی پارێزگاریكردن له‌و عه‌قیده‌یه‌وه خه‌ریكی دروست كردنی گروپ و رێكخراوی سیاسی بن به بیانووی پارێزگاریكردن له‌و بیروباوه‌ڕه‌ی ئینسانه‌كان، كه‌واته مادام یه‌كگرتوو حیزبێكه هه‌ڵگری شوناسی دینیانه‌یه، ناكرێت وهك پێویستێكی موسڵمانان سه‌یر بكرێت و ده‌بێت ته‌ماشای ئه‌و حیزبه بكرێت وهك حیزبی سیاسی، وهك چۆن سه‌یری پارتی و یه‌كێتی و شیوعی و گۆڕان ده‌كرێت وهك رێكخراوی سیاسی به ئامانجی جیاواوه، ده‌بێت ئاواش سه‌یری یه‌كگرتوو بكرێت كه ده‌یه‌وێت به‌كارهێنانی ره‌مزه دینییه‌كان بگاته كورسی حوكمڕانێتییه‌وه، به‌ڵام پێویسته وه‌ڵامی ئه‌و پرسیاره بده‌ینه‌وه ئایا ئیسلام پێویستی به حیزب هه‌یه، ئه‌وا ده‌بێت بگوترێت هه‌ر حیزب و رێكخراوێك پاشگری ئیسلامی به‌كارهێنا، ئه‌وا بۆته به‌شێك له‌و شتانه‌ی ئیسلامی پێ دووچاری قه‌یران ده‌بێت، وهك قاعیده و تاڵیبان و كۆماری ئیسلامی ئێران و داعش و ئه‌و گروپه ئیسلامیانه‌ی رۆژانه به‌هۆی چالاكییه‌كانیانه‌وه ئیسلام له‌به‌ر چاوی دنیا ناشیرین ده‌بێت.
به‌دیوێكی تره‌وه، حیزبی بوونه‌كه‌ی یه‌كگرتوو، خاڵێكی تری مه‌ترسیداره‌و وهك بۆمبوایه هاكه به جه‌سته‌ی كۆمه‌ڵگه‌دا ته‌قیه‌وه، چونكه حیزبێك ئایینی كرده كه‌ره‌سته‌ی خاو بۆ گه‌یشتنه ده‌سه‌ڵات، ده‌بێت هه‌ڵوه‌سته‌ی له‌باره‌وه بكه‌ین و به‌راستی به مه‌ترسیی بزانین، چونكه ناكرێت دیین بخرێته ناو ململانێ سیاسی و ده‌وڵه‌تدارییه‌وه، ئایا یه‌كگرتوو قه‌بوڵ ده‌كات ده‌وڵه‌ت له‌سه‌ر بنه‌مای مه‌ده‌نی و دیموكراسی و یاسا دنیاییه‌كان به‌ڕێوه‌بچێت؟ هه‌ڵبه‌ت ئه‌مه‌ی ناوێت، چونكه به‌ڵێنی به خه‌ڵك داوه گوایه دیین له سه‌رووی هه‌موو شتێكه‌وه داده‌نێت، كه‌واته ئه‌مه‌یه خاڵی مه‌ترسیداری یه‌كگرتوو و باقی حیزبه ئیسلامییه‌كانی تری باشووری كوردستان له ئاینده‌دا ئه‌گه‌ر بگه‌نه ده‌سه‌ڵات، كولتووری دیینی و داب و نه‌ریتی خێڵه‌كی عه‌ره‌بی به‌سه‌ر كۆمه‌ڵگه‌دا فه‌رز ده‌كه‌ن، دژایه‌تی ئه‌و هێزانه بۆ عه‌لمانییه‌كان و حیزبه چه‌پ و نه‌ته‌وه‌ییه‌كانی باشوور به‌ڵگه‌یه‌كی روونه ئه‌و هێزانه دیموكراسی نین و هه‌ڵگری بیركردنه‌وه‌ی خێڵه‌كین و به‌كه‌ڵكی حوكمڕانێتی ته‌ندروست نایه‌ن.
سه‌رنج:له ژماره‌ی 56ی گۆڤاری ململانێ بڵاوبۆته‌وه.