ناكرێت باسی كۆبانی بكه‌م و ئاوڕێك بۆ مێژووی كورد له سوریا نه‌ده‌مه‌وه هه‌رچه‌نده به كورتیش بێت، كورد له ڕۆژئاوای كوردستان وه‌كو به‌شه‌كانی تری ووڵاته‌كه‌مان گرنگی وپێگه‌ی پڕبه‌های خۆی هه‌یه، له دوای دووله‌ت بوونی كوردستانی مه‌زن له‌ساڵی 1514 ی زایینی له شه‌ڕی چاڵدێران له نێوان هه‌ردوو ئیمبراتۆریه‌تی عوسمانی و سه‌فه‌وی دا جارێكی تریش له دوای جه‌نگی جیهانی یه‌كه‌م ئه‌م به‌شه‌ی كه‌به‌ر ئیمبراتۆریه‌تی عوسمانی كه‌وتبوو سی له‌ت كرایه‌وه له نێوان توركیا و عێراق و سوریادا به ڕێكه‌وتنامه‌كانی سایكس - بیكۆ و سیڤه‌رو لۆزان نامه‌وێت لێره‌دا بچمه درێژی ئه‌و باسه مێژووییه‌وه كه زۆری له‌سه‌رنووسراوه‌و سه‌رچاوه‌ی زۆر هه‌ن له‌سه‌ریان به‌ڵكو ده‌مه‌وێت تیشكێك بخه‌مه سه‌ر رۆژئاوای كوردستان، هه‌رله‌وكاته‌وه سوریا كه‌وته ژێر ده‌ستی فه‌رنسیه‌كانه‌وه ئیتر كوردیش وه‌كو به‌شێكی زیندوو گرنگی گه‌لی سوریا بووبه به‌شێك له شۆرش وبه‌رنگاربوونه‌وه ی فه‌ره‌نسا وه‌كو داگیركه‌ری ووڵاته‌كه‌یان، ئیتر كورد نه‌ك هه‌ربه‌شداری شۆرشه‌كه‌یان كرد به‌ڵكو هه‌ندێك له‌سه‌ركرده‌كانی شۆڕش كوردبوون له‌وان ئیبراهیم هنانۆ و سه‌عید ئاغای ده‌قوری و هه‌روه‌ها شه‌هید بوونی وه‌زیری جه‌نگ یوسف عه‌زه‌مه له‌شه‌ڕی مه‌یسه‌لون كه ئه‌ویش كورد بوو، هه‌روه‌ها یه‌كه‌م كه‌سیش كه ئاڵای سه‌ربه‌خۆیی سوریای به‌رزكرده‌وه پاش سه‌ربه‌خۆیی كوردێك بوو به‌ناوی موحه‌مه‌د بارافی كوردی.
به‌ڵام پاش سه‌ربه‌خۆیی سوریا تا ماوه‌یه‌كیش ژیانی په‌رله‌مانی وئازادی رۆژنامه نووسی و ڕاده‌ربڕین هه‌بوو چه‌ندین گۆڤار ی كوردی هاتنه ده‌رچوون وه‌كو (به‌ربانگ و هاوار) تا ده‌ركه‌وتنی ڕه‌وتی قه‌ومه‌چی عه‌ره‌بی كه خۆی له وه‌حده‌وی و به‌عسیه‌كاندا ده‌بینیه‌وه هه‌روه‌ها یه‌كگرتنی میسرو سوریا له كۆماری عه‌ره‌بی یه‌كگرتوودا به هه‌موو ده‌زگا ئه‌منیه‌كانیه‌وه و زاڵبوونی ئه‌و ڕه‌وته شۆڤیه‌نیه به‌سه‌ر ژیانی سیاسی له‌و وڵاته‌دا ئیتر هیچ بوارێك نه‌ما بۆ بزوتنه‌وه‌ی ئازادی و ڕۆشنیری چالاكی كورد له سوریا دا و ده‌ستیان كرد به په‌لاماردانی كورد كه خۆی له كۆچ پێكردنی زۆره ملی و ته‌عریب كردنی ناوچه كوردنیشینه‌كانداده‌بینیه‌وه، له به‌رامبه‌ریشیدا گه‌لی كورد له ڕۆژئاوا ئه‌وه نه‌بێت چۆك دابدات و ملكه‌چی خواستی داگیركه‌رانی ماف و خاكه‌كه‌ی بووبێت به‌ڵكو به شێوازێكی نوی هاتنه‌وه مه‌یدان و هه‌رچۆن كوردی ڕۆژهه‌ڵات و باشوور زیاتر له‌یه‌ك نزیكن و تێكه‌ڵن له‌به‌رزۆر هۆكار كه ئێستا ناكرێت له‌م ووتاره كورته‌دا باسیان بكه‌م ئاواش كوردی باكورو ڕۆژئاوا له‌یه‌ك نزیكن كه یه‌ك ئامانجیان هه‌بوو ڕێكخراوو پارته‌كانیان ئه‌ویش ڕزگاری و یه‌كگرتنه‌وه‌بوو كه ڕێكخراوی خۆیبوونیان دامه‌زراند سالچی 1929 له به‌یروت كه دواتر ڕابه‌رایه‌تی ڕاپه‌ڕینه‌كه‌ی ئیحسان نوری پاشای كرد و له‌ساڵی 1957 یش كه پارتی دیموكراتی كوردستانیان له سوریا دامه‌زراند دیسان هه‌مان ئامانجی هه‌بوو ڕزگاری و یه‌كگرتنه‌وه،
ویستگه‌یه‌كی تری گرنگی كورد له سوریا كه شایه‌نی هه‌ڵوێسته‌له‌سه‌ر كردنه ئه‌و زوڵمه مێژووییه بوو كه له سه‌رژمێری ساڵی 1962 دا له كورد كرا كه زیاتر له 250 هه‌زار كه‌س له مافی هاووڵاتیبوونی ئه‌و ووڵاته‌بێبه‌ش كران و ناسنامه‌و ڕه‌گه‌زنامه‌ی سوریان پی نه‌درا به بیانووی ئه‌وه‌ی له شوێنه‌كانی تری كوردستانه‌وه هاتوون و ده‌ستگیرا به‌سه‌ر زه‌وی و ماڵو موڵكیاندا و. به‌م هه‌نگاوه هه‌نگاوێكی گه‌وره‌ی نا بۆ گۆرینی دیمۆگرافیای ئه‌و ناوچه كوردنیشینانه و هێنانی عه‌ره‌ب له ڕقه‌و شوێنه‌كانی تره‌وه بۆ نیشته‌جێكردنیان له شوێنیان، تا ساڵی 2011 و ڕاپه‌ڕینه‌كانی به‌هاری عه‌ره‌بی و ڕاپه‌ڕینی گه‌لی سوریا له دژی ڕژێمه‌كه ی به‌شار ئه‌سه‌د ئیتر مه‌رسوومی كۆماری ژماره 59 ده‌رچوو كه ناسنامه ده‌دات به زۆریك له كورده‌كان به‌ڵام خه‌ڵكی ڕۆژئاوای كوردستان ناوچه‌كانی خۆیان ئازاد كردوه‌وئیداریه‌كی خۆبه‌رَێوه‌به‌ریان دامه‌زراندوه كه خۆی له كانتۆنه‌كانی جه‌زیره‌و كۆبانی و عه‌فرین دا ده‌بینێته‌وه كه جۆرێك له به‌ڕێوه‌بردنی دیموكراتی پێكه‌وژیانی ئارامی تێدایه نسبه‌ت به ناوچه‌كانی تری سوریا،
هه‌تاوه‌كو له‌م دواییه‌دا چه‌ته خوێنڕێژه‌كانی تاریكی و نه‌زانینی داعش له دوای داگیركردنی به‌شێك له عێراق و شه‌نگال و زوممارو په‌لاماری كانتۆنی كۆبانیان دا و له شه‌ڕێكی ناڕه‌واو ده‌ستدرێژكارانه‌دا ڕقی ڕه‌شیان به‌سه‌ر خه‌ڵكی ئه‌و شاره‌و گونده‌كانی دا ده‌ڕێژن كه زیاتر له 380 گوندده‌بێت كه چه‌ند گوندێكیشیان داگیر كردووه، به‌ڵام له به‌رامبه‌ردا ڕووبه‌ڕوی كێوێك له وره‌و عه‌زم و ئیراده‌ی گه‌لێك بوونه‌ته‌وه كه تا ئێسته مێژوو له‌كه‌م شوێنی دنیا به خۆیه‌وه بینیووه سه‌ره‌ڕای ئه‌وه‌ی ژن و مناڵو پیرو په‌ككه‌وته كان په‌نایان بردۆته به‌ر سنوره‌كانی توركیا ماڵو حاڵیان به‌جی هێشتووه كه‌به‌زیاتر له 130 هه‌زار كه‌س ده‌خه‌مڵێنرێت، ئه‌وان ئێستا له شه‌ڕێكی مه‌ردانه‌دان كه گره‌وی مان و نه‌مانی كورده له‌و ده‌ڤه‌ره خۆشه‌ویسته‌ی كوردستاندا كه ده‌خوازێت هه‌موو كورد له هه‌ر كوی بێت به هانایانه‌وه بچێت چی له‌ده‌ست دێت بۆیان بكات چونكه ئه‌وان سه‌لماندیان كه ئیتر بوونه سومبول و جێگه‌ی شانازی هه‌موو كورد، ئه‌گه‌رچی كۆبانی شارێكی كورده‌و وه‌كو سه‌رچاوه‌كان باسی ده‌كه‌ن له دوای ساڵی 1910 له كاتی ڕاكێشانی هێڵی ئاسنی به‌رلین _ به‌غداد كه‌مپی ئه‌و كۆمپانیا بووه‌و ناوه‌كه‌ی له كۆمپانیاوه هاتووه‌و دواتر بووه‌ته كۆبانی، به‌ڵام پێده‌چێت چۆن له هه‌مووپارچه‌كانی تری كوردستان ناوی زۆربه‌ی شارو گوند و شاخ گۆڕاون بۆ سه‌ر زمانی داگیركه‌ران ئاواش عه‌ره‌به‌كان به كۆبانی ده‌ڵێن (عین العرب) واته كانی عه‌ربان.
ئه‌و بابه‌تانه‌ی له کوردستان نێت دا بڵاوده‌کرێنه‌وه، بیروبۆچوونی خاوه‌نه‌کانیانه، کوردستان نێت لێی به‌رپرسیار نییه.